Από την Ιωάννα Σταμούλου
Λέγεται γαρίφαλο ή μοσχοκάρφι. Όπως κι αν το λέμε είναι ένα από τα αγαπημένα μας μπαχαρικά. Δίνει υπέροχο άρωμα στο φαγητό ενώ προσφέρει πολλαπλά οφέλη στην υγεία μας.
Το γαρίφαλο είναι γνωστό από τα αρχαία χρόνια και χρησιμοποιούνταν ευρέως από τους Αιγύπτιους. Στην Ευρώπη το έφεραν Άραβες έμποροι πριν τον Μεσαίωνα. Σήμερα το γαρίφαλο εκτός από την κουζίνα χρησιμοποιείται και στην παραδοσιακή ιατρική για τις αξιοθαύμαστες οργανοληπτικές και θεραπευτικές του ιδιότητες.
Τα γαρίφαλα είναι τα «μπουμπούκια» του γαριφαλόδεντρου, ενός αειθαλούς δέντρου, που κατάγεται από τα υγρά δάση της Ινδονησίας. Το επιστημονικό όνομά του είναι Eugenia caryophyllata και βοτανικά, το φυτό ανήκει στην οικογένεια Myrtaceaeof και στο γένος Sygyzium. Εκτός Ινδονησίας το φυτό ευδοκιμεί στις Φιλιππίνες, τη Σουμάτρα, τη Μαδαγασκάρη, τη Τζαμάικα, τις Δυτικές Ινδίες, τη Βραζιλία και τις Αντίλλες. Κάθε μπουμπούκι αποτελείται από ένα μακρύ κάλυκα που καταλήγει σε τέσσερα σέπαλα ανοιχτά προς τα έξω, και τέσσερα κλειστά πέταλα, τα οποία σχηματίζουν μια μικρή σφαίρα (θόλο) στο κέντρο. Τα μπουμπούκια έχουν αρχικά απαλό χρώμα, που σταδιακά μετατρέπεται σε πράσινο και τέλος γίνονται φωτεινό κόκκινο. Γενικά συλλέγονται όταν φτάσουν σε μήκος 1,5-2 εκ.
Διατροφική αξία
Το γαρίφαλο περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμινών Α, C, Κ και του συμπλέγματος Β, καθώς και μέταλλα όπως μαγγάνιο, σίδηρο, σελήνιο, κάλιο και μαγνήσιο.
Ευεργετικές ιδιότητες
Τα δραστικά συστατικά του γαρίφαλου έχουν αντιοξειδωτικές, αντισηπτικές, αντιφλεγμονώδεις και καταπραϋντικές ιδιότητες. Μπορεί να δράσει σαν τοπικό αναισθητικό ενώ φαίνεται εξαιρετικά χρήσιμο σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών και υγιεινής.
- Περιέχει ευγενόλη, ένα αιθέριο έλαιο που ανακουφίζει από τον πόνο, τον τυμπανισμό, τη δυσπεψία και τη ναυτία ενώ έχει ήπια αντισηπτική δράση.
- Συμβάλλει στην αντιμετώπιση λοιμώξεων και μυκητιάσεων, ενώ παράλληλα εφαρμόζεται θεραπευτικά στην ακμή, τον έρπητα, ακόμη και το κριθαράκι.
- Περιέχει τανίνες και φλαβονοειδή, ουσίες στις οποίες αποδίδονται ευεργετικές ιδιότητες για την καρδιά.
- Ανακουφίζει από μυϊκούς σπασμούς και πονοκεφάλους.
- Χρησιμοποιείται για την απολύμανση δοντιών και ούλων κι ακόμη σε νεφρά, συκώτι, δέρμα και βρόγχους.
- Το αιθέριο έλαιό του είναι επίσης ωφέλιμο για το κυκλοφορικό σύστημα και είναι ένας ισχυρός αναστολέας των αιμοπεταλίων το οποίο προλαμβάνει τη δημιουργία θρόμβων στο αίμα.
- Χρησιμοποιείται για την επούλωση τραυμάτων, σε μώλωπες, εγκαύματα, εξανθήματα και στην ψωρίαση.
- Το αιθέριο έλαιο του γαρίφαλου είναι ένα αποτελεσματικό αποσυμφορητικό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με έναν ψεκαστήρα, υγραντήρα, ή αρωματοθεραπευτική μηχανή για να βοηθήσει την απολύμανση του αέρα και να βοηθήσει το αναπνευστικό σε ασθένειες όπως η ιγμορίτιδα, η φυματίωση, η βρογχίτιδα, το άσθμα αλλά και το βήχα.
Χρήσεις
Είναι ένα από τα πιο κοινά μπαχαρικά που χρησιμοποιούμε στην κουζίνα μας, άλλες φορές τριμμένο κι άλλες ολόκληρο.
Τριμμένο το προσθέτουμε σε φαγητά και γλυκά σχεδόν πάντα συνδυαστικά με την κανέλα. Ολόκληρο το καρφώνουμε στο κέντρο των ρομβοειδών κομματιών του μπακλαβά, του χριστουγεννιάτικου χοιρομεριού, σε ψωμιά κι αρτοσκευάσματα. Το προσθέτουμε ακόμη και σε συνταγές για σιρόπια. Συχνά σε συνδυασμό με άλλα βότανα και μπαχαρικά δίνει εξαιρετικούς συνδυασμούς από μυρωδιές και γεύσεις τόσο σε φαγητά όσο και σε γλυκά. Το τσάι του είναι χρήσιμο για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την αποτοξίνωση του οργανισμού. Εκτός από ολόκληρο ή σε σκόνη μπορούμε να το βρούμε στο εμπόριο σε κάψουλες, εκχύλισμα, βάμμα, τσάι, αιθέριο έλαιο ή ακόμα και σε κρέμα.
