Από την Ιωάννα Σταμούλου
Μπορεί με την πρώτη ματιά να μοιάζουν πολύ αφού και οι δύο είναι βολβοί κάποιων φυτών με βλαστούς και φύλλα, ωστόσο ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες κι έχουν άλλη διατροφική αξία η καθεμιά.
Πιο συγκεκριμένα, η πατάτα είναι γνωστή με την επιστημονική ονομασία Solanum tuberosum κι έχει καταγωγή από τη Λατινική Αμερική. Σήμερα καλλιεργείται σε 160 χώρες κι έχει χιλιάδες διαφορετικά είδη που διαφέρουν σε χρώμα και μέγεθος. Παρά τα χιλιάδες είδη της, οι περισσότερες ποικιλίες πατάτας έχουν παρόμοια σύνθεση που αποτελείται από αμυλώδη μαλακή σάρκα και μια λεπτή φλούδα. Η γλυκοπατάτα από την άλλη έχει την επιστημονική ονομασία Ipomoea batatas L. και κατάγεται από την Κεντρική Αμερική. Κι αυτή τη συναντάμε σε διαφορετικά χρώματα (λευκή, πορτοκαλί, μοβ) όμως η διατροφική τους αξία διαφέρει ελάχιστα.
Η διατροφική αξία της πατάτας
Η πατάτα είναι τροφή πλούσια σε άμυλο και η θερμιδική της αξία αλλάζει θεαματικά από τον τρόπο μαγειρέματός της. Βραστή ή στον ατμό η πατάτα αποδίδει μόλις 86 θερμίδες/100 γρ., ψητή 93, au gratin 132 και τηγανιτή σε φυτικό λάδι 319! Η πατάτα είναι φτωχή σε λιπαρά –αν δεν είναι τηγανητή- και φυτικές ίνες, ενώ περιέχει και κάποιες βιταμίνες, όπως C και Β6, αλλά και μεταλλικά στοιχεία όπως κάλιο, μαγγάνιο, μαγνήσιο, σίδηρο. Επίσης περιέχει πληθώρα αντιοξειδωτικών (φλαβονοειδή, καροτενοειδή). Η πατάτα έχει υψηλό γλυκαιμικό δείκτη γι’ αυτό η κατανάλωσή της δεν ενδείκνυται από άτομα με διαβήτη. Από την άλλη δεν περιέχει γλουτένη γι’ αυτό μπορεί να καταναλωθεί άφοβα από άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη ή που πάσχουν από κοιλιοκάκη. Αξίζει να σημειωθεί πως το ξεφλούδισμα της πατάτας της αφαιρεί θρεπτικά συστατικά που βρίσκονται στη φλούδα, όπως φυτικές ίνες και μέταλλα. Και κάτι τελευταίο, η βραστή πατάτα μας χορταίνει περισσότερο από κάθε άλλο συνοδευτικό (ρύζι, ζυμαρικό). Εάν μάλιστα η βραστή πατάτα μετά το μαγείρεμά της ψυχθεί, δημιουργεί ανθεκτικό άμυλο το οποίο τελικά αποδίδει λιγότερες θερμίδες!
Η διατροφική αξία της γλυκοπατάτας
Η γλυκοπατάτα αποτελεί ένα εξαιρετικά νόστιμο και θρεπτικό λαχανικό που αποδίδει 90 θερμίδες/100 γρ. περίπου. Έχει πολύ πιο γλυκιά γεύση από την πατάτα ωστόσο έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (άρα απελευθερώνει τη ζάχαρη σταδιακά στο αίμα) κάτι που σημαίνει ότι οι γλυκοπατάτες μας κρατούν χορτάτους για περισσότερη ώρα από τις πατάτες, ενώ μπορούν να καταναλωθούν ακόμα και από τα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Και κάτι άλλο ακόμη, παρόλο που περιέχουν περισσότερη ζάχαρη, έχουν λιγότερες θερμίδες από τις λευκές πατάτες! Ακόμη, οι γλυκοπατάτες είναι πιο πλούσιες σε βιταμίνες (βιταμίνη Α, βιταμίνη Β5, B6, θειαμίνη, νιασίνη, ριβοφλάνη) και καροτενοειδή –ιδιαίτερα αυτές με το πορτοκαλί χρώμα. Επιπλέον, οι γλυκοπατάτες δεν περιέχουν λιπαρά κι έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, άρα μπορούν να καταναλωθούν από υπερτασικά άτομα.
