Από την Ιωάννα Σταμούλου
Σύμφωνα με το Ιουλιανό και Γρηγοριανό ημερολόγιο ο Αύγουστος είναι ο 8ος μήνας του χρόνου, έχει 31 μέρες και σηματοδοτεί την κορύφωση του καλοκαιριού.
Ο Αύγουστος περισσότερο από κάθε άλλο καλοκαιρινό μήνα είναι συνδεδεμένος με διακοπές, ξεγνοιασιά, ακρογιαλιές, μεσημεριανούς ύπνους, καλοκαιρινούς έρωτες, γιορτές και πανηγύρια. Στις 15, στη μέση ακριβώς του μήνα δηλαδή και στο απόγειο του καλοκαιριού γιορτάζουμε την Παναγία με λαμπρότητα και μεγάλα πανηγύρια σε όλη την Ελλάδα, σε εκκλησίες και ξωκλήσια. Αν και ο Δεκαπενταύγουστος είναι η γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον ναό της Ευαγγελίστριας στην Τήνο, αφού ο εορτασμός της συνδυάζεται με το ιστορικό γεγονός του τορπιλισμού του ελληνικού αντιτορπιλικού «Έλλη» από ιταλικό υποβρύχιο στις 15 Αυγούστου 1940 που υπήρξε η πρώτη πράξη ιταλικής επίθεσης στην Ελλάδα πριν την επίσημη κήρυξη του πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940.
Λίγη ιστορία…
- Η ονομασία Αύγουστος είναι ρωμαϊκή. Σύμφωνα με το ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο έκτος μήνας του χρόνου και λεγόταν Sextilis (που θα πει έκτος) και μετονομάστηκε σε Αύγουστο προς τιμήν του ρωμαίου αυτοκράτορα Οκταβιανού Αύγουστου που σήμαινε σεβαστός και ήταν ο μήνας κατά τον οποίο ανήλθε στα υψηλά αξιώματα. Μάλιστα ο Οκταβιανός Αύγουστος του προσέθεσε μια μέρα την οποία πήρε από τον Φεβρουάριο ώστε να μην υστερεί από τον Ιούλιο πού ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα κι έτσι απέκτησε και ο Αύγουστος 31 ημέρες.
- Οι Αρχαίοι απέδιδαν τις ζέστες του Αυγούστου στο Σείριο, το λαμπρότερο άστρο του αστερισμού του Μεγάλου Κυνός. Πιο συγκεκριμένα, είχαν συνδέσει την ανατολή του Σείριου που συνέβαινε τις συγκεκριμένες μέρες με τα κυνικά καύματα, δηλαδή με τις θερμότερες ημέρες του έτους. Στα καύματα απέδιδαν την επί πλέον αύξηση της θερμοκρασίας από την υποτιθέμενη προσθήκη της ακτινοβολίας του Σείριου στην ακτινοβολία του Ήλιου.
- Σύμφωνα με το βυζαντινό ημερολόγιο που ακολουθεί ακόμη και σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία το οποίο αρχίζει τον Σεπτέμβριο, ο Αύγουστος ήταν ο τελευταίος μήνας του χρόνου και η 31η Αυγούστου εορταζόταν σαν παραμονή Πρωτοχρονιάς!
Λίγη λαογραφία…
- Εκτός από την επίσημη, ο Αύγουστος έχει και κάποιες λαϊκές ονομασίες όπως Συκολόγος, Τραπεζοφόρος κ.α. οι οποίες αναφέρονται στην αφθονία των καρπών του μήνα. Η παροιμία «Αύγουστε καλέ μου μήνα να ΄σουν δυο φορές το χρόνο» είναι η πιο χαρακτηριστική από όσες αναφέρονται σε αυτόν.
- Υπάρχει βέβαια και η άλλη παροιμία που λέει «Από Μάρτη καλοκαίρι και από Αύγουστο χειμώνα». Αυτή συνδέεται με τα «μερομήνια», τις δώδεκα πρώτες ημέρες του Αυγούστου δηλαδή, για τις οποίες οι παλιοί πίστευαν –κάποιοι το πιστεύουν και σήμερα- πως προλέγουν τον καιρό όλου του χρόνου και πως κάθε ημέρα αντιστοιχεί σε έναν μήνα.
- Οι πρώτες έξι μέρες του Αυγούστου ονομάζονται «Δρίμες» ή «Δρίματα» και σχετίζονται με τα μελτέμια και τον κακό καιρό αφού πίστευαν πως σε αυτές δεν έπρεπε κανείς να κολυμπήσει στη θάλασσα, να πλύνει ή να κόψει σταφύλια και σύκα γιατί θα του συνέβαινε κάτι κακό.
Τα φρέσκα του μήνα:
Λαχανικά, χορταρικά και μυρωδικά: Ντομάτες, αγγούρια, πιπεριές, μελιτζάνες, κολοκύθια, κολοκύθες, μπάμιες, αμπελοφάσουλα, φασολάκια, γλιστρίδα, βλίτα, κρίταμα, βασιλικός, δυόσμος, ρίγανη.
Φρούτα: Καρπούζια, πεπόνια, ροδάκινα, νεκταρίνια, σύκα, σταφύλια, αχλάδια, δαμάσκηνα, βανίλιες, φραγκόσυκα.
Ψάρια: Κολιοί (κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο), αθερίνες, σαρδέλες, κουτσομούρες, σκάροι, φρίσσε, ζαργάνες, λαβράκια, παλαμίδες, σκουμπριά.