Η πίτσα έχει την παγκόσμια ημέρα της και τη γιορτάζουμε!

Από την Ιωάννα Σταμούλου

Το 2000 εκτός του ότι μας έβαλε στον 21^ο αιώνα, όρισε και την 9^η Φεβρουαρίου σαν Παγκόσμια ημέρα πίτσας για να τη γιορτάζουμε 5 μέρες πριν από το Βαλεντίνο…

Ο θεσμός των παγκόσμιων ημερών έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας τις τελευταίες δεκαετίες, αφού είναι γίνονται αφορμή για παγκόσμιους εορτασμούς πάνω σε διάφορους τομείς της καθημερινής μας ζωής, κοινωνικών προβληματισμών και αδικιών, ασθενειών, τροφίμων, εδεσμάτων, διατροφικών ιδιαιτεροτήτων κλπ. Η πίτσα που είναι αντικείμενο λατρείας για εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο, πώς θα μπορούσε να μην έχει την δική της τιμητική μέρα;

Γιατί λατρεύουμε την πίτσα;

Λίγοι μπορούν να αντισταθούν σε ένα κομμάτι αφράτης ζύμης που πάνω της απλώνεται πλούσια σάλτσα ντομάτας. Εκτός από ντομάτα μπορεί να υπάρχει και κάποιο τυρί που θα λιώνει με ηδυπάθεια πλάι σε κομματάκια λαχταριστών αλλαντικών κι αγαπημένων υλικών. Αυτό είναι το μεγαλείο της πίτσας, η απλότητα κι η πολυπλοκότητα μαζί και χώρια στο ίδιο έδεσμα. Άλλοι την προτιμούν απλή, άλλοι πιο πλούσια κι άλλοι παραφορτωμένη. Άλλοι με λεπτό τραγανό ζυμάρι κι άλλοι με πιο αφράτο. Άλλοι γλυκιά κι άλλοι αλμυρή. Άλλοι χορτοφαγική κι άλλοι με τα όλα της. Άλλοι εξωτική κι άλλοι μεσογειακή. Άλλοι στρογγυλή κι άλλοι τετράγωνη, οβάλ ή παραλληλόγραμμη.

Κάποτε στη Νάπολη…

Η πίτσα όπως την εννοούμε σήμερα ξεκίνησε να φτιάχνεται το 16^ο αι. στις λαϊκές γειτονιές της Νάπολη όπου λόγω του φτηνού κι εύκολου τρόπου παρασκευής της μπορούσαν να την απολαμβάνουν ακόμη κι οι πιο φτωχοί. Όσο για την πρώτη πιτσαρία λέγεται πως ήταν η Antica Pizzeria Port’Alba που άνοιξε το 1830. Σιγά σιγά η φήμη της πίτσας εξαπλώθηκε μέχρι που το 1889 η χάρη της έφτασε στα αυτιά του βασιλιά και της βασίλισσας της Ιταλίας. Ο βασιλιάς Ουμβέρτος Α’ και η Μαργαρίτα της Σαβοΐας, είχαν τεράστια περιέργεια να δοκιμάσουν τη διάσημη πλέον ναπολιτάνικη σπεσιαλιτέ γι’ αυτό κάλεσαν στο παλάτι, τους πιο γνωστούς παρασκευαστές πίτσας για να τους τη φτιάξουν. Έτσι, ο Ραφαέλε Εσποζίτο της Πιτσαρίας Μπράντι έφτιαξε προς τιμήν της βασίλισσας μια πίτσα με ντομάτα, μοτσαρέλα και βασιλικό που αντιπροσώπευε τα 3 χρώματα (λευκό, κόκκινο, πράσινο) της ιταλικής σημαίας και την ονόμασε pizza Margherita. Ο θρύλος λέει πως το βασιλικό ζεύγος ενθουσιάστηκε τόσο, που τελικά, η πίτσα από φαγητό των φτωχών μετουσιώθηκε στο εθνικό φαγητό της Ιταλίας.

Πίτσα, μια αρχαία ιστορία…

Ωστόσο η ιστορία της πίτσας είναι πολύ αρχαιότερη από την ναπολιτάνικη. Για παράδειγμα, οι Αρχαίοι Έλληνες έφτιαχναν κι έτρωγαν κάτι πλακουτσωτά τραγανά ψωμιά που εμπλούτιζαν με λάδι, τυρί και βότανα και τα ονόμαζαν πλακούντες. Αλλά και οι Πέρσες στρατιώτες τον 5^ο π.Χ αι. σε περιόδους εκστρατείας χόρταιναν την πείνα τους με ζυμάρι που άνοιγαν σε λεπτό πάχος και μετά το έψηναν πάνω στις πυρωμένες ασπίδες τους. Όσο για το μυστικό της ρωμαϊκής πίτσας δυστυχώς θάφτηκε κάτω από τις στάχτες της Πομπηίας όπου η πρόγονος της σημερινής πίτσας (που τότε θα λεγόταν κάπως αλλιώς) παρασκευαζόταν σε συγκεκριμένα εργαστήρια από εξειδικευμένους τεχνίτες.

Πάντως «πατέρας» της πίτσας θεωρείται ο θρυλικός Μάρκος Γάβιος Απίκιος, Ρωμαίος γαστρονόμος που έζησε από τέλη του 1ου αιώνα π.Χ. μέχρι τις αρχές του 1ου αιώνα μ.Χ. αφού πολλές από τις συνταγές του θα τις ονομάζαμε σήμερα «πίτσα».

Κάποτε στην Αμερική…

Η ιταλική πίτσα έγινε παγκόσμια γνωστή μόνο όταν απέκτησε αμερικάνικο διαβατήριο. Το 1905, ο Ιταλός μετανάστης Τζενάρο Λομπάρι, άνοιξε πιτσαρία στη Νέα Υόρκη. Η πρώτη πιτσαρία των ΗΠΑ ήταν ένα μικρό μαγαζάκι όπου ο Τζενάρο έφτιαχνε το παραδοσιακό και άσημο τότε φαγητό της πατρίδας του, το οποίο δεν άργησε να αποκτήσει τεράστια φήμη σε όλη τη μεγαλούπολη. Σιγά σιγά πολλοί συμπατριώτες του τον μιμήθηκαν και άνοιξαν τις δικές τους πιτσαρίες σε Αμερική και Καναδά, ενώ παντού στον κόσμο σήμερα λειτουργούν ιταλικές πιτσαρίες.

Οι… άλλες πίτσες του κόσμου

Το δίχως άλλο, η ναπολιτάνικη pizza Margherita είναι η πιο γνωστή του κόσμου με την Marinara (χωρίς τυρί μόνο με ντομάτα και ρίγανη) και την Pizza Bianca της Ρώμης να την ακολουθούν σε φήμη. Η τελευταία, επίσης δεν περιέχει ντομάτα και τυρί. Η λεπτή ζύμη της ραντίζεται με καλής ποιότητας ελαιόλαδο, πασπαλίζεται με χοντρό αλάτι και δεντρολίβανο. Ωστόσο παρασκευές που θυμίζουν πίτσα συναντάμε σε όλο τον κόσμο. Όπως τα ανατολίτικα λαχματζούν με την επικάλυψη του πικάντικου κιμά πάνω σε πλατιά και λεπτότατα κομμάτια ζύμης. Αλλά κι η δική μας λαδένια τι είναι; Ένα πεπλατυσμένο κομμάτι ζύμης ψωμιού που ψήνεται παρέα με μπόλικα κρεμμύδια, ντομάτα και μυρωδικά, το οποίο κάποιες φορές εμπλουτίζεται με φέτα ή ελιές. Η γαλλική tarte flambee είναι ένα είδος πίτσας με φρέσκο τυρί κρέμα ή κρέμα γάλακτος, κρεμμύδια και μπέικον. Η ισπανική coca εμπλουτίζεται με διάφορα υλικά, από κρέας, ψαρικά, λαχανικά και τυριά έως και φρούτα.

Μήπως σου ανοίξαμε την όρεξη;

Τότε γιόρτασέ το φτιάχνοντας για την οικογένεια και τους φίλους σου τη δική μας ελληνικότατη πίτσα τη Λαδένια Κιμώλου !

Η συνταγή:

Υλικά για ένα ταψί διαμ. 32εκ.

• 500 γρ. αλεύρι δυνατό για ψωμί και τσουρέκια
• 1 φακελάκι μαγιά σε σκόνη ή 25γρ. μαγιά φρέσκια
• 1 κουτ. γλυκού ζάχαρη
• 1 φλιτζάνι νερό χλιαρό
• 2 μέτρια κρεμμύδια ξερά, κομμένα σε φέτες λεπτές
• 250 γρ. ντοματίνια βελανίδια κομμένα στη μέση
• ½ φλιτζάνι ελιές μαύρες, γλυκές χωρίς κουκούτσι, κομμένες στη μέση (προαιρετικά)
• 100 ml έξτρα παρθένο ελαιόλαδο
• λίγη ρίγανη
• αλάτι, πιπέρι

Εκτέλεση

1. Διαλύουμε τη μαγιά στο χλιαρό νερό και προσθέτουμε τη ζάχαρη και λίγο αλεύρι. Ανακατεύουμε να γίνει ένας χυλός και τον αφήνουμε στην άκρη μέχρι να αρχίζει να φουσκώνει.
2. Κρατάμε στην άκρη ένα φλιτζάνι αλεύρι και κοσκινίζουμε το υπόλοιπο σε μεγάλο μπολ. Ανακατεύουμε με 1 κουτ. γλυκού αλάτι και το μισό ελαιόλαδο να γίνει τριφτή η ζύμη.
3. Προσθέτουμε την ενεργοποιημένη μαγιά και ζυμώνουμε προσθέτοντας όσο αλεύρι ακόμα είναι απαραίτητο μέχρι να γίνει μια ελαστική και μαλακιά ζύμη. Σκεπάζουμε τη ζύμη με μια πετσέτα και την αφήνουμε σε ζεστό μέρος περίπου για 1 ώρα μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο.
4. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200^ο Λαδώνουμε καλά ένα στρογγυλό ταψί διαμ. 32εκ. και τοποθετούμε στη μέση τη ζύμη. Την ανοίγουμε με τις παλάμες να απλωθεί και να καλύψει το ταψί. Λαδώνουμε την επιφάνεια της ζύμης.
5. Αλατίζουμε καλά τα κρεμμύδια και τα τρίβουμε λίγο με τα χέρια μέχρι να βγάλουν το ζουμί τους και να μαλακώσουν. Τα στύβουμε καλά και τα ανακατεύουμε με τις ντομάτες και λίγο ελαιόλαδο, αλάτι και πιπέρι. Στρώνουμε το μείγμα πάνω στη ζύμη, πασπαλίζουμε με τη ρίγανη και περιχύνουμε όλη τη λαδένια με το υπόλοιπο λάδι.
6. Ψήνουμε στον προθερμασμένο φούρνο για 45-50 λεπτά περίπου. Ξεφουρνίζουμε και αν θέλουμε, μοιράζουμε από πάνω τις ελιές. Αφήνουμε να κρυώσει λίγο και σερβίρουμε κόβοντας σε κομμάτια.