Από την Ιωάννα Σταμούλου
Μπορεί να κάνουμε Πάσχα στην πόλη, στο χωριό ή στο νησί, δεν έχει σημασία. Όμως Πάσχα χωρίς τσουρέκι και κόκκινο αυγό δεν κάνουμε!
Καθώς το κόβεις, κατά προτίμηση με το χέρι και το βάζεις στο στόμα, η ευωδιά κι η γλύκα του σε κάνει να κλείνεις αμυδρά τα μάτια. Η απόλαυση μεγάλη, οι μνήμες ξεπηδάνε καρέ καρέ μπρος στα μάτια σου. Η γιαγιά σου κοπανίζει τα δάκρυα της μαστίχας στο μπρούτζινο γουδί της κι μυρωδιά της σε διαπερνά ολόκληρη. Η γιαγιά με σηκωμένα τα μανίκια έχει πέσει μέσα σε μια γιγάντια για τα παιδικά σου μάτια πήλινη λεκάνη και ζυμώνει με τα χέρια της. Κι ύστερα βάζει τη ζύμη για τα τσουρέκια για ύπνο, να μεγαλώσει και να φουσκώσει, σκεπάζοντάς τη με καθαρό σεντόνι και μια βαριά μάλλινη κουβέρτα. Όμως πού έμαθε να φτιάχνει τσουρέκια η γιαγιά; Από τη μάνα της ή τη δική της γιαγιά ίσως. Πώς όμως έφτασαν τα τσουρέκια ως εμάς;
Λίγη ιστορία…
Η λέξη τσουρέκι προέρχεται από την τουρκική γλώσσα. “Corek” είναι η λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ζύμη πλούσια και ελαστική που φουσκώνει με μαγιά. “Churek” όμως είναι κι ένα στρογγυλό αρμένικο ψωμί πασπαλισμένο με σουσάμι. Σε μια γενικότερη ανάγνωση τα γλυκά ψωμιά είναι υπόθεση της Μέσης Ανατολής και συμβολίζουν την αφθονία και την αρμονία. Ωστόσο τα τσουρέκια όπως τα γνωρίζουμε εμείς, αρωματισμένα με μαχλέπι και πασπαλισμένα με σουσάμι, φαίνεται πως έχουν καταγωγή από την Αρμενία. Όσο για τη μαστίχα, είναι πολίτικη προσθήκη και άκρως επιτυχημένη.
Στην Ελλάδα τσουρέκια δεν φτιάχναμε πάντα. Εδώ παραδοσιακά ζύμωναν Λαμπρόψωμα και λαμπροκουλούρες, γιορτινά δηλαδή ψωμιά και κουλούρες, πλουμιστά με σχέδια και σταυρούς, αλλά όχι τσουρέκια. Από την περίοδο της Τουρκοκρατίας σιγά σιγά ξεκινήσαμε να τα λέμε κι εμείς τσουρέκια. Σε κάθε περίπτωση, αυτά τα ψωμιά συμβολίζουν την Ανάσταση του Χριστού, καθώς το αλεύρι αναμιγνύεται με άλλα πλούσια υλικά (ζάχαρη, αυγά, γάλα, βούτυρο, μπαχαρικά) κι όχι μόνο νερό, ζυμώνεται, ωριμάζει, φουσκώνει, πλάθεται, πλέκεται, αυγώνεται και σταδιακά μεταμορφώνεται σε ένα υπέροχο ευωδιαστό αρτοσκεύασμα.
Συνταγή για πασχαλινά τσουρέκια
Υλικά για 3 μεγάλα τσουρέκια
- 1200 γρ. αλεύρι σκληρό
- 4 αυγά
- 400 γρ. ζάχαρη
- 500 ml γάλα
- 1 πρέζα αλάτι
- 185 γρ. βούτυρο σε θερμοκρασία περιβάλλοντος
- 2 φακελάκια ξηρή μαγιά
- 1 κουτ. γλυκού μαχλέπι κοπανισμένο
- 1/2 κουτ. γλυκού μαστίχα κοπανισμένη
- ξύσμα από 1 πορτοκάλι και 1 λεμόνι
- 1 κρόκο αυγού χτυπημένο με 1 κουταλιά νερό
- σουσάμι
- λίγο καλαμποκέλαιο για το μπολ τα χέρια μας και τον πάγκο
Εκτέλεση
- Κοσκινίζουμε στο μπολ του μίξερ το μεγαλύτερο μέρος από το αλεύρι και ανακατεύουμε μέσα τη μαγιά, το μαχλέπι, την κοπανισμένη μαστίχα και τα αφήνουμε στην άκρη.
- Ρίχνουμε σε μια κατσαρόλα το γάλα και το βούτυρο και τη βάζουμε σε χαμηλή φωτιά. Ανακατεύουμε να λιώσει το βούτυρο προσέχοντας να μην κάψει πολύ το γάλα, πρέπει να είναι ζεστό προς χλιαρό.
- Χτυπάμε τα αυγά με τη ζάχαρη σε ένα μπολ κι αφού κατεβάσουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά τα ανακατεύουμε όλα μαζί να ενωθούν τα υλικά. Εκεί προσθέτουμε τα ξύσματα πορτοκαλιού και λεμενιού και το αλάτι.
- Ρίχνουμε το μείγμα στο αλεύρι και ξεκινάμε να δουλεύουμε το μίξερ σε χαμηλή ταχύτητα με τον γάντζο. Στο τέλος θα πάρουμε ένα ζυμάρι που θα ξεκολλάει από το μπολ με τη βοήθεια σπάτουλας, αλλά γενικά θα κολλάει και δεν θα είναι σφιχτό.
- Μεταφέρουμε σε λαδωμένο ευρύχωρο μπολ, σκεπάζουμε με πλαστική μεμβράνη και μια κουβέρτα και το αφήνουμε για περίπου 3 ώρες στο πιο ζεστό σημείο του σπιτιού να φουσκώσει.
- Πιέζουμε τη ζύμη να ξεφουσκώσει, τη βγάζουμε με τη βοήθεια σπάτουλας πάνω σε λαδωμένο πάγκο και αφού της κάνουμε μερικά διπλώματα με τη σπάτουλα, την κάνουμε χοντρό ρολό και τη χωρίζουμε σε 3 ή 4 μέρη.
- Χωρίζουμε το κάθε μέρος στα δύο και πλάθουμε με αυτό κορδόνια ίσα σε πάχος και μήκος 50εκ. περίπου. Σταυρώνουμε και ξεκινάμε να πλέκουμε σε κοτσίδες.
- Τοποθετούμε τα τσουρέκια ανά δύο σε ταψιά στρωμένα με χαρτί ψησίματος αφήνοντας σημαντικό κενό μεταξύ τους γιατί θα φουσκώσουν και θα απλώσουν, τα αλείφουμε με χτυπημένο κρόκο αυγού και τα πασπαλίζουμε με σουσάμι. Τα αφήνουμε για 35-40 λεπτά να φουσκώσουν και να διπλασιαστούν σε όγκο.
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200 βαθμούς στον αέρα. Χαμηλώνουμε μετά στους 160 και ψήνουμε τα τσουρέκια ανά ταψί για 30 λεπτά περίπου το καθένα, μέχρι να ροδοκοκκινίσουν όμορφα.
Είσαι στην Κύπρο; Δες τις συσκευές που σε ενδιαφέρουν εδώ: κατσαρόλα, φούρνος, επιτραπέζιο μίξερ, κουζινομηχανή