Φτιάχνουμε το δικό μας ψωμί στο σπίτι

Από την Ιωάννα Σταμούλου

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Άρτου φτιάχνουμε το δικό μας ψωμί μέσα από 3 εύκολες συνταγές.

Στις 16 Οκτωβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής. Την ίδια μέρα με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης Αρτοποιών και Ζαχαροπλαστών (UIB), γιορτάζεται και η Παγκόσμια Ημέρα Άρτου με κεντρικό σύνθημα «Φτιάξτε ψωμί μόνοι σας ή αγοράστε το από τον φούρνο της γειτονιάς σας». Το ψωμί είναι τροφή θρεπτική και οικονομική με μεγάλη ιστορία. Είναι η βάση όχι μόνο της Μεσογειακής διατροφής αλλά και μεγάλου μέρους του πληθυσμού της γης. Το συναντάμε σε όλο τον κόσμο, σε κάθε πολιτισμό και σε όλες τις περιόδους της διαδρομής του ανθρώπου στη γη. Το βρίσκουμε και στον φούρνο της γειτονιάς μας αλλά μπορούμε να το φτιάξουμε εύκολα και στο σπίτι μας με τρία βασικά υλικά: αλεύρι, νερό, μαγιά.

Ψωμί σταρένιο φόρμας

Βασική ζύμη για ψωμί σταρένιο που μπορείτε να εμπλουτίσετε με μπαχαρικά, βότανα και ξηρούς καρπούς, ανάλογα την περίσταση και τα γούστα σας.

Υλικά για 2 μικρές μακρόστενες φόρμες του κέικ:

• 800γρ. αλεύρι σταρένιο (για ψωμί ζυμωτό) ή από πετρόμυλο
• 200γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 2 φακελάκια μαγιά σε σκόνη
• 1 κουτ. σούπας αλάτι
• 1 κουτ. σούπας ζάχαρη
• 650ml νερό χλιαρό περίπου (ή όσο πάρει)
• Σουσάμι για το τελείωμα

Εκτέλεση

1. Κρατάμε το μισό αλεύρι για όλες τις χρήσεις στην άκρη και ανακατεύουμε μέσα σε μια λεκανίτσα το υπόλοιπο μαζί με το σταρένιο αλεύρι, τη μαγιά, τη ζάχαρη και το αλάτι.
2. Ρίχνουμε το νερό κρατώντας λίγο και ξεκινάμε να ανακατεύουμε αρχικά και να ζυμώνουμε στη συνέχεια, μέχρι να ενωθούν τα υλικά και να γίνουν ομοιογενής ζύμη που θα πλάθεται εύκολα και δεν θα κολλάει στο χέρι. Ανάλογα με την κατάσταση του ζυμαριού θα προσθέτουμε νερό ή αλεύρι. Από τη στιγμή που η ζύμη θα γίνει μαλακή και εύπλαστη χωρίς να κολλάει, θα ζυμώσουμε 5 λεπτά ακόμη.
3. Μεταφέρουμε σε μπολ και σκεπάζουμε με πλαστική μεμβράνη. Αφήνουμε τη ζύμη μέχρι να φουσκώσει και να διπλασιαστεί σε όγκο. Για να επιταχύνουμε τη διαδικασία φουσκώματος προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 40^οC και αφήνουμε μέσα το μπολ.
4. Βγάζουμε τη ζύμη από τον φούρνο, τη βάζουμε σε αλευρωμένο πάγκο, πατάμε να ξεφουσκώσει και τη ζυμώνουμε για λίγο ακόμη.
5. Λαδώνουμε δυο μακρόστενες φόρμες του κέικ και μοιράζουμε μέσα τη ζύμη. Βρέχουμε με το χέρι την επιφάνειά της και την πασπαλίζουμε, αν θέλουμε με σουσάμι. Βάζουμε τις φόρμες στον φούρνο κι αφού περάσει ένα δεκάλεπτο και φουσκώσει ξανά η ζύμη, ανεβάζουμε τη θερμοκρασία στους 200^οC και ψήνουμε για 20 λεπτά.
6. Στην συνέχεια κατεβάζουμε τη θερμοκρασία στους 180^οC και συνεχίζουμε το ψήσιμο για 30 λεπτά ακόμη ή μέχρι να ροδοκοκκινίσει και να κάνει το ψωμί μας μια όμορφη κρούστα.

Εύκολο ψωμί στη γάστρα χωρίς ζύμωμα

Φτιάχνεται πανεύκολα χωρίς ζύμωμα και ψήνεται μέσα σε μαντεμένια γάστρα με καπάκι που έχουμε προθερμάνει καλά από πριν. Ο ατμός που δημιουργείται μέσα της από τη θερμότητα και την υγρασία της ζύμης είναι αυτό που δίνει στο ψωμί υπέροχη τραγανή κρούστα.

Υλικά

• 500γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• ½ φακελάκι μαγιά ξηρή
• 1 ½ κούπα νερό (380ml)
• 1 κουτ. σούπας γλυκάνισο
• 1 κουτ. γλυκού αλάτι
• 1 κουτ. γλυκού ζάχαρη

Εκτέλεση

1. Ετοιμάζουμε ένα αφέψημα γλυκάνισου με το νερό και αφήνουμε να κρυώσει, να είναι χλιαρό προς ζεστό. Όχι καυτό!
2. Κρατάμε μια χούφτα αλεύρι στην άκρη και ανακατεύουμε το υπόλοιπο με τη μαγιά, τη ζάχαρη και το αλάτι μέσα σε ένα ευρύχωρο μπολ.
3. Προσθέτουμε το αφέψημα του γλυκάνισου μαζί με τα σποράκια του και ξεκινάμε να ανακατεύουμε με κουτάλα ξύλινη. Στο τέλος θα πάρουμε μια ζύμη που θα κολλάει κάπως, αλλά είναι φυσιολογικό.
4. Αλευρώνουμε τον πάγκο μας και με τη βοήθεια πλατιάς σπάτουλας βγάζουμε τη ζύμη στην πάγκο. Πασπαλίζουμε από πάνω με λίγο αλεύρι ακόμα και ξεκινάμε να δουλεύουμε ελαφρά τη ζύμη με τη σπάτουλα, διπλώνοντας τη μερικές φορές προς το κέντρο.
5. Στο τέλος της δίνουμε στρογγυλό σχήμα. Τοποθετούμε στον πάγκο ένα κομμάτι χαρτί ψησίματος και το πασπαλίζουμε με λίγο αλεύρι ή σιμιγδάλι. Μεταφέρουμε εκεί πάνω τη ζύμη και πασπαλίζουμε με λίγο επιπλέον αλεύρι από πάνω.
6. Πιάνουμε τις 4 άκρες του χαρτιού και μεταφέρουμε τη ζύμη μαζί με το χαρτί σε ένα μπολ. Σκεπάζουμε με πετσέτα κι αφήνουμε τη ζύμη να φουσκώσει για ένα εικοσάλεπτο.
7. Αφού περάσουν 20 λεπτά προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 220^ο. Όταν πιάσει θερμοκρασία ο φούρνος τοποθετούμε μέσα μια γάστρα με καπάκι και αφήνουμε να ζεσταθεί καλά για 30 λεπτά. Με προσοχή για να μην καούμε βγάζουμε τη γάστρα από τον φούρνο με γάντια και τη ξεσκεπάζουμε.
8. Στο μεταξύ έχε περάσει μια ώρα και η ζύμη μας έχει φουσκώσει για τα καλά. Με ένα μαχαίρι κοφτερό κάνουμε στη ζύμη δυο τρεις χαρακιές παράλληλες. Με τη βοήθεια του χαρτιού τη μεταφέρουμε μέσα στη γάστρα μαζί με το χαρτί. Τη σκεπάζουμε με το καπάκι και τη βάζουμε στον φούρνο.
9. Ψήνουμε για 30 λεπτά. Αφαιρούμε το καπάκι με προσοχή και ψήνουμε για 10 λεπτά ακόμη χωρίς το καπάκι. Βγάζουμε το ψωμί σε σχάρα να κρυώσει για 15 λεπτά. Μετά κόβουμε και απολαμβάνουμε.

Καλαμποκόψωμο

Ένα ψωμί ταψιού είναι το καλαμποκόψωμο, ιδιαίτερα πλούσιο σε γεύση και υλικά που θυμίζει αρκετά κέικ.

Υλικά

• 2 φλιτζάνια αλεύρι καλαμποκιού
• 2 φλιτζάνια αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 3 κουτ. σούπας ζάχαρη
• 1 φακελάκι μπέικιν πάουντερ
• αλάτι, πιπέρι
• 4 αυγά ελαφρώς χτυπημένα
• 2 φλιτζάνια γάλα
• ½ φλιτζάνι ηλιέλαιο
• 4 κουτ. σούπας βούτυρο λιωμένο
• 3 κουτ. σούπας μέλι

Εκτέλεση

1. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180^ο. Λαδώνουμε και πασπαλίζουμε με καλαμποκάλευρο σε ένα παραλληλόγραμμο ταψί διαστάσεων 30×20εκ.
2. Ρίχνουμε μέσα σε ένα μπολ το καλαμποκάλευρο, το αλεύρι, τη ζάχαρη, το μπέικιν πάουντερ και το αλάτι.
3. Σε ξεχωριστό μπολ χτυπάμε με μίξερ χειρός τα αυγά με το γάλα, το ηλιέλαιο, το μέλι, το λιωμένο βούτυρο και τα προσθέτουμε στο μπολ με τα άλευρα συνεχίζοντας το ανακάτεμα μέχρι να γίνει ομοιογενές το μείγμα.
4. Αδειάζουμε το μείγμα στο ταψί που ετοιμάσαμε και ισιώνουμε την επιφάνεια. Ψήνουμε για περίπου 30-35 λεπτά, μέχρι να μπήγουμε ένα μαχαίρι στο κέντρο του καλαμποκόψωμου και να βγαίνει καθαρό.
5. Αφήνουμε το καλαμποκόψωμο να ξεκουραστεί για 20 λεπτά περίπου και το ξεφορμάρουμε σε πιατέλα με τη βοήθεια μιας επιφάνειας κοπής.

Είσαι στην Κύπρο; Δες τις συσκευές που σε ενδιαφέρουν εδώ: φούρνος, γάστρα, ταψί, μίξερ χειρός.